شواهد ژنتیکی نشان می‌دهد که انسان‌های امروزی و نئاندرتال‌ها بی‌تردید با یکدیگر آمیزش داشته‌اند، اما مکان و زمان این اتفاق نامشخص بود. اکنون، پژوهشی جدید مکان یکی از این موج‌های مواجهه را روشن کرده است: رشته‌کوه زاگرس در منطقه‌ای که در ایران قرار دارد.
سامان گوران، باستان‌شناس در موسسه باستان‌شناسی ماقبل تاریخ در دانشگاه کلن آلمان، به لایو ساینس می‌گوید: «جغرافیای فلات ایران تقریبا در تقاطع مهاجرت‌های انسان قرار داشته است.»
او در ادامه افزود این منطقه نقطه اتصال بوده است، جایی که زیست‌بوم‌ها از مناطق گرم‌تر و مناسب‌تر برای انسان اولیه امروزی به سمت اقلیم‌های سردتر می‌رفت که برای نئاندرتال‌ها مناسب‌تر بود.
نئاندرتال‌ها حدود ۴۰۰ هزار سال پیش در اروپا و آسیا زندگی می‌کردند، در حالی که اجداد انسان‌های امروزی نزدیک به ۳۰۰ هزار سال پیش در آفریقا تکامل یافتند و در سراسر جهان پراکنده شدند. شواهد ژنتیکی نشان می‌دهد که نئاندرتال‌ها و انسان خردمند (هوموسیپین‌ها) در چند مقطع زمانی با یکدیگر برخورد داشتند‌ــ احتمالا حدود ۲۵۰ هزار تا ۲۰۰ هزار سال پیش، و بعد بین ۱۲۰ هزار تا ۱۰۰ هزار سال قبل، و در نهایت، حدود ۵۰ هزار سال قبل‌ــ پیش از آنکه نئاندرتال‌ها در قالب یک جمعیت انسانی متمایز ناپدید شوند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
با توجه به محوطه‌های باستان‌شناسی که بقایا و آثار نئاندرتال‌ها و انسان‌های خردمند اولیه به دست آمده است، محتمل‌ترین مکانی که این گروه‌ها با یکدیگر برخورد داشته‌اند در خاورمیانه بوده است. اما به‌دلیل کمبود بقایای استخوانی برای بررسی دی‌ان‌ای، تیمی از پژوهشگران مدلی بوم‌شناختی ایجاد کردند که با داده‌های جغرافیایی محوطه‌های باستان‌شناسی ترکیب شد تا محتمل‌ترین مکان‌های برخورد دو گروه در دومین موج آمیزش شناسایی شود.
یافته‌‌های این پژوهش که در نشریه گزارش‌های علمی (Scientific Reports) منتشر شده است، نشان داد که انسان‌های امروزی و نئاندرتال‌ها بین ۱۲۰ هزار تا ۸۰ هزار سال قبل در رشته‌کوه زاگرس با یکدیگر برخورد و احتمالا آمیزش داشته‌اند.
پژوهش‌های اخیر نشان داده است که فلات ایران حدود ۷۰ هزار سال پیش یک کانون جمعیتی برای انسان خردمند محسوب می‌شد.
یکی از مهم‌ترین مکان‌های مرتبط با نئاندرتال‌ها که تاکنون کشف شده غار شانه‌در در زاگرس است که تاکنون ۱۰ اسکلت در این غار کشف شده است؛ برخی از آن‌ها نشانه‌های جراحت دارند و باقی شواهد محکمی است در تایید اینکه نئاندرتال‌ها اجساد مردگان را دفن می‌کردند.
لئوناردو والینی، انسان‌شناس مولکولی در دانشگاه یوهانس گوتنبرگ در ماینتس آلمان، که در پژوهش اخیر مشارکت نداشته است به لایو ساینس گفت هم‌پوشانی بوم‌شناختی با نئاندرتال‌ها در رشته‌کوه زاگرس تایید می‌کند که این منطقه احتمالا نقش مهمی در اولین مرحله پراکندگی انسان خردمند به اوراسیا ایفا کرده است.
پژوهشگران تحقیق اخیر به باستان‌شناسان ایرانی توصیه کرده‌اند حفاری‌هایی در این منطقه احتمالی آمیزش انسان خردمند با نئاندرتال‌ها انجام دهند تا شاید شواهد بیشتری در زمینه نحوه تکامل و پراکندگی انسان کشف شود.
